Part2.1. Tri túc thường lạc, tri chỉ thường chỉ

"Tri túc" là người khác cho bạn nhiều hay ít, bạn dù không thỏa mãn những vẫn tiếp nhận, "Tri chỉ: là bạn nhìn người đó trong quá trình phân đồ liền giơ tay ra ngăn lại nói: "Tôi không cần nữa."

"Tri túc" là do nhân, "Tri chỉ" là do tự thân. Tri túc là không tham, tri chỉ là không tùy. Thành bại cách nhau một đường nhỏ bé, một niệm sinh ra, tri chỉ, không bị cuốn theo; một niệm tan biến, tri chỉ, bất động như thường.

Năm 1919, Hoằng Nhất Pháp sư biết tặng bằng hữu tốt Hạ Diễn Tôn một bức tranh chữ, đề tự " Tri chỉ" hai chữ, Ngài xuất gia tại đền Hổ Bão Hàng Châu được 1 năm lẻ 1 tháng. Tri chí tức là sao?

"Chỉ" là nơi quy tụ chốn về, là lập trường. Tri chỉ là chỉ một người đối với mục tiêu của bản thân, nơi quy tụ và nguyên tắc lập trường biết được minh xác rõ ràng. Tri chỉ vẻn vẹn hai chữ, bên trong bao hầm vô hạn thâm ý và thiền cơ.

Ngày trước, dưỡi chân núi Phổ Đà có một người tiều phu, suốt ngày đi sớm về tối, lao động vất vả cơ nhọc, mà vẫn không thể có được một bữa no, trong nhà thường không có gì ăn. Vợ của anh ta mỗi ngày đều thành kính dâng hương khấn cầu Phật Tổ từ bi, cầu cho cuộc sống của họ được tốt lên một chút. Lời khẩn cầu của người vợ đã khiến Phật Tổ cảm động. Một ngày, lúc người tiều phu ra ngoài đốn củi , dưới gốc gây đại thụ đào được một cụ La Hán bằng vàng.

Một người tiều phu vô danh tiểu tốt lập tức biến thành một phú ông, mua ruộng mua đất, cuộc sống ngày một tốt hơn. Nghe nói, người tiều phu từ một người nghèo túng không xu dính túi lắc mình thành phú ông trăm vạn, lẽ ra phải rất vui mừng mới đúng. Nhưng, người tiêu phu chỉ vui mừng được mấy ngày đầu liền ăn uống không vô suy nghĩ liên miên, đứng ngồi không yên.

Vợ của anh ta liền hỏi: "Chúng ta nay không còn phải lo cái ăn cái mặc, còn có ruộng tốt nhà đẹp, anh sao còn than ngắn thở dài? Lẽ nào anh sợ trộm sẽ đến cướp mất của cải của mình? Tên trộn sao có thể cướp được căn nhà và ruộng vườn của chúng ta, có gì mà phải sợ hãi. Anh thật là trời sinh mệnh nghèo khó.

Người tiều phu nghe vợ nói vậy, liền tức giận: "Đàn bà con gái thì biết cái gì, chỉ nhìn thấy cái trước mắt. Trộm hay không chỉ là thứ yếu, cái tôi phiền não là có 18 Kim La Hán mà tôi mới có 1, còn 17 cụ La Hán kia không biết đang bị chộn ở nơi nào, tôi làm sao có thể an tâm." Cứ như vậy, vị tiều phu cả ngày hốn bay phách lạc vì 17 cụ La Han chưa tìm được kia, không lâu sau thì mất.

Người này không hiểu được biết đủ (tri túc), không hiểu được chừng mực, kết quả tự hại bản thân. Bề ngoài nguyên nhân cái chết của thê nhân có nhiều loại, thực ra, đại đa số đều có thể quy cho việc không biết đủ, không hiểu được biết ngừng (tri chỉ). Nếu chúng ta hiểu được biết đủ, biết ngừng, sẽ bớt được rất nhiều phiền não, thân tâm thanh tịnh, có thể khiến bản thân sống lâu thêm được mấy năm.

Lý do ta không vui, không hạnh phúc, không phải vì ta có quá ít, mà là vì ta khổng hiểu được biết đủ, biết ngừng. Không biết đủ, vô luận có vô vàn tài phú thì ta vẫn cảm thấy bản thân có quá ít, mãi mãi vì những vật không có được mà phiền não. Không biết ngừng, cái gì cũng muốn , cũng nhận, đến cuối cùng gộp lại thành hai bàn tay trắng.

Đền Trương Lương ở miền Trung Thiểm Tây, có hai tảng đã vỡ, một cái khắc " Liên Tần Nhất Chùy, Từ Hán Vạn Hộ." tám chữ to, tảng đá còn lại thì khắc " Tri chỉ" 2 chữ. Hai tảng đá hợp lại, có thể đọc như một câu đối. Trương Lương phò tá Lưu Bang diệt Tần triều, thiên hạ sơ định, ông liền cáo bệnh quy ẩn, "Nguyện bỏ thế sự, chỉ cầu tự tại nhàn thân." Trong "Tam kiệt" thời Hán chu, Hàn Tín bị giết, Tiêu Hà bị tù, chỉ có Trương Lương vì hiểu được diệu ý cửa 2 chữ "tri chỉ" mới có thể bào toàn tính mạng. Từ cổ đến nay, những anh hùng vĩ đại thực sự, vì hiểu được diệu lý của "tri chỉ" mới có thể công thành lui thân, lưu lại nhất bút hoàn mĩ nhân sinh.

Một ngày kia, trong lúc chạng vạng, Hư Hữu Thiền sư đang tản bộ bên bờ sông, gặp một vài người đang thả câu trên bờ, Thiền sư không có việc gì liền đứng bên cạnh quan sát, . L