3. Bỏ đi xốc nổi, nhân sinh mới có thể thanh tĩnh như thủy

Trong một bài giảng của Hoằng Nhất Pháp sư có nói về việc giới trừ sự xốc nổi. Đại sư nói rằng, một người trong lúc thay đổi thiếu sót và những điểm chưa tốt ở bản thân, rất dễ mắc phải sự hấp tấp, xốc nổi, sẽ đem tất cả các điểm chưa tốt liệt kê ra, chờ không nổi muốn cải thiện tất cả ngay lập tức, không chừng có kết quả hoàn toàn ngược lại. Nên chầm chầm tịnh tiến, một lần cải thiện một thói quen xấu, như vậy hiệu quả mới càng cao.

Làm việc gấp gáp cầu thành công, chờ không nổi liền muốn một ngụm mà thành người béo, nếu trong thời gian ngắn nhìn không thấy thành quả, liền bỏ dở giữa chừng, sống chết mặc bay, đây chính là biểu hiện của sự xốc nổi.

Tâm xốc nổi là căn bệnh thông thường của lớp trẻ ngày nay. Biểu hiện cụ thể như: làm việc gì cũng do do dự dự, chân trong chân ngoài, chỉ lướt qua, đông một búa tây một búa, mộng tưởng hão huyền một tay có thế bắt được cả chì lẫn chài, đứng núi nọ trong núi kia, mắt mù tách ngô, tách một bắp ném một bắp, nhẫn không được sự trống vắng, cô độc, việc hơi chút không thuận liền từ bỏ, một xẻng đi xuống mà muốn thành giếng, gặp chút thất bại, liền cảm thấy nôn nóng bất an, oán trời trách đất,... Những tật xấu của sự xốc nổi, không ít thì nhiều người nào cũng có. Người khi xốc nổi, thì cả ngày sẽ ở trong trạng thái buồn bực, thời gian dài, sẽ biến thành người nóng tính, thần kinh căng chặt,. Xốc nổi sẽ khiến chúng ta thiếu cảm giác hạnh phúc, ít đi niềm vui, quá tính toán chi li, so sánh được mất. Nếu không thể khắc chế tính xấu này, nó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và thành tựu trong công việc của chúng ta.

Trên thế gian có rất nhiều người thông minh nhưng lại xốc nổi, người đó trong thời gian ngắn có thể đạt được một chút thành tựu, nhưng rất khó làm lên nghiệp lớn.

Trong cuốn "Liễu Phàm Tư Huấn" có một câu chuyện: Một vị tú tài tự cho bài luận của mình viết không tồi, nhưng lại không đỗ Trung Tấn Sĩ, liền buông lời oán trách: "Quan khảo đúng là đồ mắt mù, không có kiến thức." Một vị đạo sư ở bên cạnh nghe thấy vậy, liền nói: "Bài luận của thí chủ nhất định không hay!" Tú tài cảm thấy không phục: "Ngươi còn chưa đọc bài luận của ta, dựa vào cái gì mà nói bài luận của ta không hay?" Vị đạo sư nói: "Nhìn thí chủ xốc nổi thiếu bình tĩnh như vậy, làm sao có thể viết ra một bài luận hay?"

Người trong cuộc còn mê, kẻ ngoài cuộc đã tỏ. Câu nói của đạo sư đã đánh thức tú tài, từ đó tĩnh hạ tâm đi đọc sách, không còn tự phụ nữa.

Tôi nghe một bác đã có tuổi tâm sự nỗi buồn khổ chất chứa bấy lâu nay: Mắt thấy người khác có phòng, có xe, tiền tài đầy ắp, còn tôi vất vả nửa đời người, cái gì cũng chưa có, tuổi thì lớn mà tay nghề kỹ thuật thì không, cả đời này coi như xong rồi."

Vì sao qua nửa đời người mà ngay cả một tay nghề chuyên môn cũng chưa học được? Chúng ta có thể bình phàm, cuộc sống có thể bình đạm, nhưng một người bình phàm ngay cả một tay nghề chuyên môn cũng không có, thì là lỗi của ai? Thử hỏi, có bao nhiêu lớp trẻ xốc nổi, đến cả một tay nghề vững chắc đều không muốn học liền mơ tưởng đến việc phát tài? Một nghiên cứu sinh đọc sách rất nhiều năm, oán trách thu nhập của mình còn không bằng nông dân công nhân, người như vậy dù có học lên tiến sĩ thì cũng không đạt được thành tựu cao, bởi vì người đó quá xốc nổi, không tự hỏi bản thân đã làm nhưng việc gì, đạt được những thành tựu gì, chỉ một mực tính toán về thu nhập của mình.

Có một người mẹ già sinh bệnh, hai người con để có thể chữa bệnh cho mẹ, hằng ngày

lên núi chẻ củi, kiếm tiền mua thuốc, Một vị sơn thần cảm động vì hiếu tâm của hai anh em, đã đưa cho hai người một bí phương, dùng tiểu mạch tháng tư, gao lương tháng tám, hạt thóc tháng chín, củ khoai tháng mười, tuyết trắng rơi vào tháng Chạp, đặt trong nồi được làm từ bùn đất có tuổi thọ ngàn năm, đậy kín bảy bảy bốn mươi chín ngày, chờ gà gáy xong ba tiếng, rót nước trong nồi mang đi bán lấy tiền. Hai huynh đệ làm theo Sơn thần mỗi người làm một cái nồi. Không dễ dàng chờ được đến ngày mở nắp nồi, gà mới gáy hai tiếng, người anh đã chờ không nổi, mở nắp nồi đang bị phong kín, lại chỉ nhìn thấy nước trong nồi vừa đen vừa hôi. Người em kiên trì chờ gà gáy ba tiếng mới mở nắp, nháy mắt mũi ngập tràn huân hương, nguyên lai là nước trong nồi, vừa thơm vừa tinh khiết.

Đây cũng giống như cách chúng ta làm việc, làm được tám chín phần liền muốn nhanh nhanh chóng chóng đạt được kết quả, kết quả cuối cùng có thể đoán được. Thực ra, chỉ cần kiên trì nhẫn nại tiếp tục đến cuối, không cần qua lâu, hoàn thiện những bộ phận còn thiếu, đạt được thành công liền dễ như trở bàn tay.

Kính hiển vi là một trong những phát minh vĩ đại nhất thế kỷ 19. Nhưng bạn biết không, người phát minh ra kính hiển vi là một người gác cổng sống ở phía Tây Hà Lan. Bởi vì thời gian nhàn rỗi, anh ta đã thử dùng đá thạch anh để mài kính lúp. Mài một tấm kính cần vài tháng, anh ta không ngừng thử những cách khác nhau để đề cao mức độ phóng đại của kính lúp. 60 năm sau, một tấm kinh có thể phóng đại gấp 300 lần được mài ra. Con người, nhờ tấm kính, lần đầu tiên có thể nhìn thấy vi khuẩn. Tên của người phát minh đó chính là Leuuwenhoek.

Đương nhiên, làm một người bình thường, bạn không cần như Leuuwenhoek dùng 60 năm để làm một việc, bởi vì mỗi người đều có cách thức sinh hoạt khác nhau. Chúng ta nên học cách hưởng thụ từng giây phút, bởi đây là một trong những biểu hiện của sự không xốc nổi. Người tính tình xốc nổi thường hay phiền muộn, lo lắng về sự thất bại, mà bỏ lỡ niềm vui khác trong cuộc sống. Họ sử dụng một vài thủ đoạn hai người lợi mình để đạt được thắng lợi và tiền tài, xe hơi và nhà cao cửa rộng. trong quá trình truy cầu danh lợi, tâm hồn dần dần bị bụi trần che phủ, họ sẽ không thể lại có một cuộc đời thanh tịnh, chỉ có thể chìm nổi với một linh hồn không yên ổn.

Người thanh tịnh mà không xốc nổi, cho dù cuộc sống ban tặng cho họ gian khổ và thất bại, họ vẫn có thể thong dong đối mặt. Thương nhân người Thái tên Thi Lợi Hoa, là một phú hào có gia tài nghìn vạn. Năm 1997 khủng hoảng tài chính nổ ra đã khiến ông phá sản. Lúc đó, ông chỉ nói một câu: "Thật tuyệt! Có thể bắt đầu lại từ đầu rồi." Ông bắt đầu bước vào hàng ngũ tiểu thương gọi là Mại Tam Minh Trị. Một năm sau, ông đông sơn tái khởi.

Từ cổ đến nay, người chân chính lập đại công, kiến đại nghệp đều là người tâm tịnh thân an. Chúng ta sống ở đời, cả trong công việc và học tập, càng gian nan càng phải kiên nhẫn. Giống như nước, gặp phải cản trở thì vòng quanh mà chảy, vòng quanh không được thì tích lũy lượng nước, tràn qua mà đi. Năng lực có hạn, thì như dòng suối nhỏ róc rách chảy không ngừng, năng lực lớn, liền hợp lại thành sông. Chỉ có vứt bỏ tính xốc nổi, nhân sinh mới có thể thanh tĩnh như thủy.

4. An thiện há cần sơn thủy

Hoằng Nhất Pháp sư trong "Vãn Tình Tập" có ghi chép lại lời của Liên Trì Đại sư: "Úy tắc thì dục hạ, khổ nhiệt hạ tư đông; vọng tưởng nên tiêu diệt, an thân xử xử đồng. thảo thực thăng không phúc, mao đường quá lộ cự; nhân sinh giái tri đủ, phiền não nhất thì trừ." Ý nghĩa của đoạn văn này là, lúc trời lạnh, liền mơ ước tới mùa hè thoải mái; lúc trời nóng, lại nghĩ mùa đông mới tốt hơn, một năm bốn mùa, chẳng có lúc nào thấy thoải mái.

Nếu như có thể buông xuống những ý tưởng không phù hợp hiện thực, như vậy, bất luận thân tại nơi nào, hoàn cảnh ra sao, đều cảm thấy an định. Trà thô canh đạm còn hơn bụng đói, nhà tranh vách đất còn hơn mành trời chiếu đất. Nhân sinh nếu biết đủ, sẽ tiêu trừ được mọi phiền não, đạt được an lạc.

Tô Thức có một người bạn bị biếm tới Lĩnh Nam tên là Vương Củng, vài năm sau mới quay về kinh thành. Điều kiện cuộc sống ở Lĩnh Nam vô cùng cực khổ, lại tồn khí độc, nhưng trên mặt Vương Củng và các thị thiếp đều không hiện nửa phần ưu sầu mệt mỏi, ngược lại mặt mũi hồng hào phấn khởi, thậm chí có phần trẻ hơn so với trước kia. Tô Thức làm tiệc rượu đãi bạn, trong bữa tiệc, ông tùy ý hỏi bạn một câu: "Cuộc sống ở Lĩnh Nam có khổ không?" Không nghĩ tới, thị thiếp của Vương Củng trả lời: "Chỉ cần tâm an đâu cũng là nhà."

Nguyên lai, tâm cảnh thực sự có thể thay đổi hoàn cảnh khách quan,. Cùng một hoàn cảnh, có người cho rằng điều kiện thật tốt, ngày ngày vui sướng, có người lại cho rằng thật khổ, cả ngày mặt sầu mày khổ. Thực ra, đã không thể thay đổi hoàn cảnh, không bằng chúng ta thay đổi tâm cảnh của chính bản thân.

Có một ngày, Vô Đức Thiền sư từ pháp đường đi ra, gặp một vị thí chủ, đang ôm một bó hoa tươi đến cúng dường Phật. Vô Đức Thiền sư nhận ra vị thí chủ này là người mỗi ngày đều hái hoa từ vườn nhà đến cúng dường Đức Phật. Vô Đức Thiền sư vô cùng thưởng thức nói: "Con mỗi ngày đều dung hoa tươi cung phụng Phật Tổ, kiếp sau nhất định sẽ nhận được phúc báo tướng mạo trang nghiêm.

Thí chủ đáp: "Đây là đều là việc con nên làm, mỗi lần mang hoa vào điện thờ Đức Phật, con đều ngạc nhiên mà thấy tâm hồn tĩnh lặng , nhưng khi về đến nhà, tâm hồn liền lập tức bị sự ồn ào của trần thế quấy nhiễu, trở nên đầy phiện muộn. Con không thể rời khỏi chốn trần thế, vậy nên ở trong chốn trần thế ấy, con phải làm thế nào để giữ vững một viên tâm thanh khiết?

Vô Đức Thiền sư hỏi lại: "Ta hỏi con, con làm thế nào để giữ hoa được tươi?"

Thí chủ đáp: " Các giữ hoa tươi rất đơn giản, chỉ cần mỗi ngày thay nước cho hoa, đồng thời cắt bỏ một phần cuống hoa, Bởi vì cuống hoa ngâm trong nước lâu sẽ dễ bị mục lạn, ảnh hưởng tới hoa hấp thu nước và chất dinh dưỡng, khiến hoa nhanh héo tàn."

Vô Đức Thiền sư nói: "Giống như vậy, muốn giữ vững tâm thanh khiết, cũng như con mỗi ngày vì hoa thay nước cắt cuống, cần không ngừng thanh lọc thân tâm, trừ bỏ tạp niệm, là được."

Thí chủ nghe xong, vui mừng hành lễ, cám kích thưa: "Cảm ơn Thiền sư đã khai thị, hi vọng sau này có cơ hội được thân cận Ngài, quá một đoạn sinh hoạt nơi chùa viện, tĩnh lặng trong tiếng chuông sớm trống chiều, ngày ngày gần gũi vói Bồ Đề Kinh Phật."

Vô Đức Thiền sư nói: "Tiếng hít thở của con chính là tiếng Kinh, nhịp đập trong huyết quản là tiếng chuông sớm chiều, cơ thể là chùa viện, hai tai là Bồ Đề, không chỗ nào là không thể tìm thấy tĩnh lặng, cần chi phải chờ đến cuộc sống trong chùa?"

Rất nhiều người đều như vị thí chủ này, thường nói muốn rời khỏi bụi trần, lên núi sống một cuồi đời nhàn mây nhã thủy. Nghĩ rằng thay đổi hoàn cảnh là có thể khiến tâm tĩnh lại, là có thể đạt được cuộc sống chân chính hằng ao ước. Thực ra, trong thơ Chánh Tường có nói: "Kết lu tại nhân cảnh, nhi vô xa mã loạn. Hỏi quân có thể không, tâm viễn địa tự thiên." Chỉ cần bạn diệt trừ tạp niệm trong tâm hồn, vô luận ở trong hoàn cảnh nào, đều có thể đạt được sự thanh tịnh chân chính.

Vào mùa hè năm nọ, Bạch Cư Dịch đỉnh trời nắng chói chang tới bái phỏng Hằng Tịch Thiền sư. Mới đi được nửa đường, lưng đã ướt đẫm mồ hôi, nhưng khi Ngài vào cư xá của Thiền sư liền nhìn thấy Hằng Tịch Thiền sư ngồi thiền bất động trên đệm cói. Ánh nắng cay độc rọi vào qua khung cửa sổ, chiếu lên người Thiền sư. Thần sắc của Thiền sư vẫn bình thản, như thể Ngài không hề cảm thấy nóng. Bạch Cư Dịch ngạc nhiên hỏi: "Trong nhà khô nóng như vậy, Thiền sư Ngài vì sao không tìm chỗ thanh mát để đả tọa?"

Hằng Tịch Thiền sư đáp: "Hôm nay nóng lắm sao? Sao ta lại cảm thấy cực kỳ mát mẻ."

Bạch Cư Dịch lập tức có sở ngộ, liền đề một câu thơ: "Thanh lương nguyệt, nguyệt tới thiên tâm, quang minh đặc sáng trong. Nay ca bài thanh lương, tâm địa quang minh nhát tiếu a. Thanh lương phong, lương phong giải uất, khí nóng biến vô tung. Nay ca bài thanh lương, thân tâm vô cấu, vui mừng thay. Thanh lương, thanh lương, vô thượng đến chân thường."

Tâm lương như tâm tĩnh, "Hoàng đế nội Kinh" có viết: "Tĩnh tức tinh thức ẩn tàng, bạo tức tiêu vong." Hoằng Nhất Pháp sư với tư cách là một vị Cao Tăng, đặc biệt thấu hiểu diệu lý của "tĩnh tâm". Tục ngữ nói: "Tâm tĩnh tự nhiên lương." Muốn trừ được hỏa khí của phiền não, đầu tiên cần có tâm dám chịu nóng. Chỉ cần chân tâm không nóng khổ, thân thể liền như được ngồi trong hiên nhà thoáng mát. Chúng ta cảm thấy thế gian quá phức tạp, phiền não quá nhiều, thực ra, nếu chúng ta không coi phiền não như phiền não, tự nhiên sẽ đạt được cảnh giới "Tâm tĩnh tự nhiên lương."

Khoái Xuyên Cao Tăng Hòa Thượng người Nhật Bản đắc tội một người có quyền thế Tích Điền Tin Trường. Tích Điền sai người vây kín quanh chùa, bốn phía chất củi phóng hỏa. Khoái Xuyên Hòa Thượng cùng chúng Tăng đều điềm tĩnh ngồi đả tọa, thản nhiên nhập Niết Bàn. Đối mặt thời khắc cuối cùng, Khoái Xuyên Hòa Thượng vẫn còn nói hai câu Kinh: "An Thiền há cần non nước, diệt khước tâm đầu hỏa cũng lương."

Một người tâm tồn quá nhiều dục vọng, dù thân ngụ nơi thâm sơn cổ chùa cũng vô pháp có được thanh tịnh, người nội tâm vô dục vô cầu, dù sống nơi phố phường tấp nập, cũng không cảm thấy vồn vã xốc nổi. Phiền nào trên thế gian có rất nhiều, đều vì thế nhân quá đặt nặng cái tôi của mình, bởi vậy mới sản sinh ra vô cùng tận dục vọng và phiền não. Giả sử bạn có thể hiểu rỗ được ngay cả bản thể cũng luôn biến hóa khôn lường, tất cả đều không nằm trong sự khống chế của bạn, không cần phải oán hận cái này cái kia, thì trên thế gian này liệu còn phiền não gì có thể chạm đến bạn?